Mannkynið er háð því að nýta sér náttúruauðlindir til að lifa af. Þegar við nýtum þessar auðlindir hins vegar hraðar og meira en náttúran getur endurnýjað þær erum við að ofnýta náttúruauðlindir.Eftir iðnbyltinguna, sem hófst síðla á 18. öld, varð gríðarleg fólksfjölgun og aukin framleiðsla. Það hafði sérstaklega mikið áhrif á það að maðurinn fór að taka of mikið, veiða of mikið og nýta of mikið. Þessi ofveiði og ósjálfbæra nýting mannsins á auðlindum hefur víða haft afgerandi slæm áhrif á náttúru og vistkerfin, líka á Íslandi. Ofveiði á sér stað þegar við veiðum of mikið af ákveðinni tegund eða stofni á ákveðnu svæði þannig að stofnin getur ekki viðhaldi sinni stærð heldur minnkar sífellt meira.
Ofveiði og ofnýting auðlinda er ein af fimm helstu ógnum í heiminum við lífbreytileika og er ásamt notkun jarðefnaeldsneytis rót vandans varðandi loftslagsbreytingar.
Maðurinn hefur nýtt sér náttúruna frá upphafi, enda er maðurinn hluti af náttúrunni. Vistkerfin veita okkur ýmsa þjónustu m.a. fæðu, skjól, hreint vatn, föt, áhöld og fleira. Fram að iðnbyltingu, sem hófst síðla á 18. öld, voru maðurinn og náttúran að mestu í jafnvægi þó að einhver dæmi eru líka til um ofnýtingu. Auðlindirnar endurnýjuðust flestar þrátt fyrir að vera nýttar. Með öðrum orðum, nýting mannsins á auðlindum náttúrunnar var að miklu leyti sjálfbær. En þetta snerist við eftir iðnbyltinguna með gríðarlegri fólksfjölgun og aukinni framleiðslu. Ofveiði og ósjálfbær nýting mannsins á auðlindum hefur víða haft afgerandi slæm áhrif á náttúru og vistkerfin, líka á Íslandi. Helstu orsök ofveiðar og ofnýtingar eru fjölgun mannkyns, ósjálfbærir landbúnaðarhættir, mengun, ofneysla og sóun, iðnvæðing og framkvæmdir.
Þegar maðurinn færir sig á ný svæði myndast oft átök eða núningur við villt dýr sem búa á svæðinu sem hefur yfirleitt neikvæð áhrif á alla, bæði fólk og lífríki. Ránfuglar og rándýr hafa oft lent illa í nýrri sambúð við fólk því þessi dýr keppa við manninn um æti. Lífverur sem eru verðmæt auðlind eða eru gómsætar á bragðið hafa einnig lent í hremmingum vegna komu mannsins. En fólk hér áður fyrr vissi ekki betur og hafði ekki hugmynd um að hægt væri að hafa svona mikil áhrif á lífríkið. Í dag ættum við að vita betur. Ofnýting á viðkvæmri náttúru landsins til búfjárbeitar áður fyrr er dæmi um ofnýtingu hérlendis með þeim afleiðingum að stór svæði landsins glíma við jarðvegs- og gróðureyðingu.
Sem betur fer hefur bara ein íslensk fuglategund alfarið dáið út (sem vitað er um) en geirfuglinn er sársaukafull áminning um að slíkt getur sannarlega gerst. Síðustu fuglarnir voru drepnir í Eldey árið 1844 og geirfuglinn er útdauður á heimsvísu. Síldarárin 1867–1968 (með hléum) eru í miklum ævintýraljóma og hrun síldarstofnsins var mikið áfall fyrir þjóðina. En hrunið var ekki síður skelfilegt fyrir lífríkið sjálft sem var lengi að jafna sig. Íslenska kvótakerfinu var komið á á áttunda áratugnum til að vernda íslenska fiskistofna frá ofveiði.
Þó mannkynið sé bara 0,01% af heildarmassa lífvera Jarðar þá hefur mannkynið eytt 83% villtra dýra og helmingi allra plantna. Einungis 4% af lífmassa spendýra í heiminum eru villt dýr, hin 96% eru mannfólkið (36%) og húsdýr, aðallega nautgripir og svín (60%). Rannsóknir benda einnig á að aðeins 3% af landi heimsins eru vistfræðilega ósnortinn með heilbrigðum stofnum allra upprunalegra dýrategunda og óröskuðu búsvæðum.
Sjá einnig: lífbreytileiki, jarðvegs- og gróðureyðing
